Gothic metal (pol. metal gotycki) jest rodzajem muzyki metalowej. Za pierwszą płytę definiującą gatunek uznaje się album Paradise Lost "Gothic". Charakterystyczną cechą metalu gotyckiego jest pompatyczny śpiew, smutny oraz melancholijny nastrój utworów. Teksty piosenek są zazwyczaj lirykami dotyczącymi świata fantazji, snów i marzeń, uczuć, okultyzmu, magii – można je nazwać poezją śpiewaną. Metal gotycki przyczynił się do podziałów w subkulturze gotyckiej, słuchający gothic metalu uważają się za tzw. gotów i identyfikują się z tą subkulturą.
Historia metalu gotyckiego jest dość skomplikowana. Jak wiadomo, pojęcie gotyku pojawiło się wraz z post punkiem i nową falą, kiedy to zaczęto używać określenia "rock gotycki" wobec takich zespołów jak Bauhaus czy Siouxsie and the Banshees. Muzyka ta przez lata osiemdziesiąte zaczęła gwałtowanie się rozwijać, ewoluując w dwóch kierunkach.
Pierwszy z nich rezygnował z gitar i perkusji na rzecz elektronicznych, industrialnych dźwięków. Muzyka ta opierała się w dużej mierze na brzmieniu syntezatorów. W ten sposób powstał styl muzyczny nazywany dark wave, który do tej pory cieszy się bardzo dużą popularnością.
Drugim kierunkiem natomiast było połączenie mrocznego, gotyckiego klimatu z ciężkim, heavymetalowym brzmieniem, wzorowanym na twórczości takich zespołów jak Black Sabbath czy Metallica. Muzyka ta, początkowo nazwana doom metalem, z czasem ewoluowała w szereg nowych stylów muzycznych (m.in. folk metal, melodic metal, brzmienia symfoniczne). Właśnie wtedy też narodziło się pojęcie gothic metalu, który był lżejszą odmianą doom metalu, głównie za sprawą przeważających wokali żeńskich.
Przełomem był album "Gothic" grupy Paradise Lost (1991 r.). Fanów nowego stylu zachwycił również "Always" autorstwa The Gathering (1992 r.), Tiamat ("Wildhoney", 1994 r.), oraz Moonspell ("Wolfheart", 1995 r.).
Kolejny napływ zespołów grających klimatyczny metal nastąpił pod koniec lat 90., którego głównymi przedstawicielami byli After Forever, włoska Lacuna Coil czy Theatre of Tragedy.


Gothic rock (lub gotycki rock) – gatunek w muzyce rockowej charakteryzujący się melodyjnymi, zazwyczaj prostymi utworami utrzymanymi w molowej tonacji, w niektórych przypadkach sięgający do muzyki operowej, depresyjnym klimatem, tekstami o treści egzystencjalnej, często nawiązującymi do legend, mitologii germańskiej i słowiańskiej, powieści i filmów grozy. Pokrewne mu są takie gatunki jak cold wave, dark wave, post punk, neofolk a także rock progresywny czy industrial i noise. Nazwa gatunku pochodzi od powieści gotyckiej XIX wieku, a pośrednio od średniowiecznego stylu gotyckiego w architekturze.
Treści w utworach gotycko rockowych nawiązują często do znanych lub legendarnych postaci związanych z takimi tematami jak śmierć, cierpienie i samotność. Są to m.in. Elżbieta Batory, Bela Lugosi, Vlad Dracula. Teksty także często związane są likantropią przez co odwołują się do motywów popkultury bazującej na znamiennej w średniowieczu i romantyzmie mitologii słowiańskiej.
Po raz pierwszy terminu rock gotycki użyto w stosunku do zespołu Procol Harum, którego muzyka nosiła wyraźne wpływy muzyki dawnej. Jednakże za prekursorów właściwego rocka gotyckiego uważa się zespoły The Sisters of Mercy, UK Decay, Siouxsie And The Banshees, Alien Sex Fiend, Flesh For Lulu, Bauhaus. Drugim źródłem gotyku był death rock, muzyka rozwijająca się równolegle, choć całkowicie niezależnie w Kalifornii. Głównym przedstawicielem tego amerykańskiego nurtu był Christian Death.